👉અન્નમાં બ્રહ્મ છે :
ભારતીય તત્વજ્ઞાન ચાર-આચારમાં બ્રહ્મ તત્વની હાજરીને સ્વીકારે છે, પરંતુ ભૌતિક જીવનના પોષક ખોરાકને બ્રહ્માનું સ્વરૂપ માનવામાં આવે છે. શાસ્ત્રોમાં સ્પષ્ટ નિયમ છે કે જે કંઈપણ માનવ જીવનને સુખી અને સમૃદ્ધ બનાવવામાં મદદ કરે છે.જો કે, ભારતીય તત્વજ્ઞાન ચાર-આચારમાં બ્રહ્મ તત્વની હાજરીને સ્વીકારે છે, પરંતુ ભૌતિક જીવનના પોષક ખોરાકને બ્રહ્માનું સ્વરૂપ માનવામાં આવે છે. શાસ્ત્રોમાં સ્પષ્ટ નિયમ છે કે મનુષ્યના જીવનને સુખી અને સમૃદ્ધ બનાવવામાં જે કંઈ મદદ કરે છે તે પૂજનીય છે. તેથી જ તેમનામાં રહેલા દેવત્વનું વર્ણન કરીને ઋષિમુનિઓએ તેમનું અંતિમ મહત્વ વર્ણવ્યું છે.
ઉપનિષદમાં ઋષિમુનિઓ કહે છે કે 'અન્ન બ્રહ્મ' છે. એમ માનવું જોઈએ. ઉપરોક્ત સૂત્ર એ કૃષિના મહત્વ તેમજ જીવનના સાધન પ્રત્યે આદર દર્શાવવા માટે એક પ્રેરણા છે. માનવ જીવન ભગવાન દ્વારા આપવામાં આવે છે, પરંતુ હલનચલન અને વર્તન ખોરાકમાંથી પ્રાપ્ત ઊર્જા દ્વારા થાય છે.
👉ભોજનથી પ્રાણની રક્ષા થાય છે.
તેથી જ ઋષિઓ કહે છે કે 'પ્રાણો વા અન્નમ' એટલે જીવન એ ખોરાક છે. ભોજનનું મહત્વ સમજાવતા ઋષિમુનિઓ કહે છે કે જીવન એ જ ખોરાક છે. શરીર ખોરાક છે. શરીર આત્મામાં છે અને આત્મા શરીરમાં છે. બંને એકબીજા પર નિર્ભર છે. એકબીજાને આદર આપવામાં આવે છે. ખોરાક છે તો જીવન છે. વિશ્વમાં જીવન સતત અને અખંડ રહે તે માટે ખેતીને મહત્વ આપવામાં આવ્યું છે. ખેતી એ જીવનનો આધાર છે, કારણ કે ખોરાક માત્ર ખેતીના કાર્યોમાંથી જ મળે છે. ઋગ્વેદમાં ઋષિમુનિઓ કહે છે કે ખેતીમાં વપરાતું હળ ખોરાકનું ઉત્પાદન કરે છે. તે તેના માર્ગ પર ચાલીને ખોરાકને પ્રગટ કરે છે.
બ્રહ્મવૈવર્ત પુરાણ બ્રહ્મખંડમાં લખાયેલું છે – अन्नं ब्रह्मा रसो विष्णुर्भोक्ता देवो महेश्वर:। "એટલે કે અન્ન બ્રહ્મ છે, રસ વિષ્ણુ છે અને ખાનાર મહેશ્વર છે.
अन्न विष्टा, जलं मूत्रं, यद् विष्णोर निवेदितम्। -(ब्रह्म वैवर्त पुराण, ब्रह्मखंड, 27/6 ) એટલે કે ભગવાન વિષ્ણુને ભોગ લગાવ્યા વિનાનું ભોજન તે મળ સમાન છે અને પાણી મૂત્ર સમાન છે.
👫ભોજન સન્માનપૂર્વક, પ્રસન્ન અને નિશ્ચિંત મનથી લેવું જોઈએ. કારણ કે આનંદ સાથે લેવાયેલ ખોરાક બળ અને શક્તિમાં વધારો કરે છે, જ્યારે નારાજગી સાથે લેવાયેલ ખોરાક બળ અને શક્તિનો નાશ કરે છે.
👉👉અન્નોત્પતિ એક યજ્ઞ ક્રિયા :
अन्नाद्भवन्ति भूतानि पर्जन्यादन्नसम्भवः ।
यज्ञाद्भवति पर्जन्यो यज्ञः कर्मसमुद्भवः ॥ (भगवद्गीता ३/१४)
આ શ્લોકમાં શ્રી કૃષ્ણ ભગવાન સૃષ્ટિના ચક્રનું વર્ણન કરી રહ્યા છે. વરસાદ ખોરાક ઉત્પન્ન કરે છે. ખોરાક ખાવાથી શરીરમાં લોહીનું પરિભ્રમણ થાય છે અને લોહીમાંથી વીર્ય બને છે. આ વીર્ય બીજમાંથી માણસનું શરીર બને છે અને માણસ યજ્ઞ કર્મ કરે છે અને આનાથી સ્વર્ગના દેવતાઓ સંતુષ્ટ થાય છે જેઓ પછી પૃથ્વી પર વરસાદ વરસાવે છે. આમ સૃષ્ટિનું ચક્ર સતત ચાલતું રહે છે.
ત્યારે આજે વાત કરીએ આવા જ મોટા રસોડાની કે જ્યા રોજ હજારો લોકોનું ભોજન તૈયાર થાય છે. આ રસોડાના કદ અને ભોજન બંને તમને પાગલ કરી દેશે.
👉બાપ સીતારામ મંદિર, બગદાણા
આ મંદિરમાં બજરંગદાસ બાપ ના ચમત્કાર ખૂબ છે અને એવું કહેવાય છે કે આજ પણ બાપ કોઈના કોઈ સ્વરૂપે ચમત્કાર કરે છે. અહીં મંદિરમાં આવતા દરેક શ્રધ્ધાળુ લોકો અહીં બનતી પ્રસાદી સ્વરૂપે ભોજન કરે છે અહીંયા રોજ ત્રણ ટાઈમ ખાવાનું બને છે. આ ઉપરાંત અહીંયા આખો દિવસ ચા તૈયાર મળે છે. એટલે જ આ રસોડું અમારા લિસ્ટમાં દસમુ સ્થાન ધરાવે છે.
👫જલારામ મંદિર, વીરપુર( સદાવ્રત ના સંત)
"જ્યાં અન્નનો ટુકડો ત્યાં હરિ ઢૂકડોને જીવનમંત્ર બનાવનાર સૌરાષ્ટના સંત પૂજ્ય જલારામ બાપા "
દેશનું આ એક એવું મંદિર છે જ્યાં દાન સ્વીકારવામાં આવતું નથી. દેશભરના મંદિરોમાં કોઈ પણ સ્વરૂપે દાન લેવામાં આવતું જ હશે. દેશમાં એવા ઘણા મંદિરો છે જેમ દરરોજ કરોડાઓમાં દાન થાય છે. ત્યારે આખા વિશ્વમાં બધા મંદિરોથી સાવ અનોખું અને ચમત્કારિક મંદિર છે. જે ગુજરાતના રાજ્યના રાજકોટ જિલ્લાના વીરપુરમાં આવેલું છે.
અન્નનું મહત્વ અપાર છે. અન્ન સમાન પ્રાણ છે. માનવનું અસ્તિત્વ અન્નને આધારિત છે.
👫ધર્મસ્થલા, કર્ણાટક
ભગવાન શિવ આ મંદિરમાં બાહુબલીના રૂપમાં વિરાજમાન છે. ધર્મમસ્થલાના મંજુનાથ મંદિરમાં દરરોજ લગભગ 50 હજાર લોકો દર્શન કરવા આવે છે. અને આ 50 હજાર લોકો ત્યાંથી ભૂખ્યા ના જાય એટલે અહીં રોજ આટલા લોકો માટે પ્રસાદ તૈયાર થાય છે. 50 હજાર લોકો માટે ખાન-પાનની વ્યવસ્થા પણ કરવામાં આવે છે. આનાથી જ તમે આ રસોડાના કદનો અંદાજો લગાવી શકો છો. આથીજ આ રસોડાને પહેલા નંબર પર સ્થાન મળ્યું છે.
👫શિરડી, મહારાષ્ટ્ર
આપણા દેશમાં આ મંદિરમાં સૌથી વધારે દાન મળતું મંદિર માં સ્થાન ધરાવે છે. સાઈબાબાના ભક્ત રોજ હજારોની સંખ્યામાં અહીં દર્શન કરવા માટે આવે છે. આ મંદિરમાં ત્રણ વિશાળ રસોડા છે, જ્યા ભક્તો માટે પ્રસાદ બને છે. સવારના નાસ્તા સાથે અહીં 40 હજાર લોકોનું ખાવાનું રોજ બને છે. આ દેશનું સૌથી મોટું સોલાર કિચન પણ છે. એટલેજ આ રસોડાને બીજો નંબર મળ્યો છે.
👫તાજ સેટ્સ, દિલ્હી
તાજ હોટલ અને સિંગાપોર એરપોર્ટનું ભાગદારીમાં ચાલતું આ રસોડું કોલકાતા, ચેન્નઈ, અમૃતસર, મુંબઈ અને દિલ્હી એરપોર્ટસને ભોજન સપ્લાય કરે છે. આ રસોડાને ત્રીજો નંબર આપ્યો છે કારણકે અહીંયા મળતું ભોજન સૌથી મોંઘું છે અને એટલેજ ત્રીજા નંબર પર છે આ રસોડું.
👫IRCTC, નોઈડા
ઇન્ડિયન રેલવે કેટરિંગ એન્ડ ટુરિઝમ કોર્પોરેશન (IRCTC )ના નોઈડા કિચનને ભારતનું સૌથી મોટું અને આધુનિક કિચન હોવાનો દરજ્જો પ્રાપ્ત છે. આ કિચનમાં રોજ લાખો ભોજનના પેકેટ્સ તૈયાર કરવામાં આવે છે. આ રસોડાં એ પણ અમારા લિસ્ટમાં ચોથું સ્થાન મેળવ્યું છે. આ રસોડાનો રોજ કેટલા લોકો લાભ લે છે.
👫અક્ષય પાત્ર, હુબલી
અક્ષય પાત્ર એક NGO છે, જેના રસોડામાં Mid Day Meal અંતર્ગત દરરોજ 15 મિલિયન બાળકો માટે ખાવાનું બનાવવામાં આવે છે. આ એક ngo અને સરકાર દ્વારા ચાલે છે અને અહીંયા ફક્ત બાળકો માટે જ ખાવાનું બને છે. એટલે આ રસોડાને પાંચમું સ્થાન મળ્યું છે.
👫સુવર્ણ મંદિર, અમૃતસર
દિલ્હીના લોકો અહીંયા હંમેશા એક દિવસ માટે પીકનીક પર આવતા રહે છે. શીખોના સૌથી પૂજનીય સ્થળ સુવર્ણ મંદિરમાં બનનાર પ્રસાદ રોજ લગભગ એક લાખ લોકો ગ્રહણ કરે છે. ‘ગુરુ કા લંગર’ નામથી પ્રસિદ્ધ આ પ્રસાદ બનાવનાર રસોડાને વિશ્વનું સૌથી મોટું રસોડું કહેવામાં આવે છે. જ્યા લોકોને ભોજન મફતમાં મળે છે. અહીંયા રોજ 50 હજાર લોકો જમે છે અને એટલે જ આ રસોડાને છઠું સ્થાન મળ્યું છે.
👫જગન્નાથ મંદિર, પુરી
જગન્નાથ મંદિરમાં ભોજન ( પ્રસાદ) માટીના વાસણો અને ચૂલા ઉપર બનાવવામાં આવે છે. ચૂલા ઉપર એકની ઉપર એક એમ કુલ 7 વાસણો ભોજન પકવવા માટે રાખવામાં આવે છે. પણ સૌથી ઉપર 7 નંબરના વાસણમાં રાખવામાં આવેલ ભોજન પેહલા પાકે છે. ત્યારબાદ 6 પછી 5 એમ ક્રમ સહ 4, 3, 2 અને છેલ્લે 1 નું ભોજન પાકે છે.
વિશ્વભરમાં ફેલાયેલા આ સંસ્થાના મંદિરમાં રોજ અગણિત લોકો માટે પ્રસાદ બને છે. જન્માષ્ટમીના દિવસે લોકો માટે બનવાવાળા પ્રસાદની માત્રા ત્રણ ગણી થઇ જાય છે. આ જ કારણ છે કે મંદિરના કિચનને આ યાદીમાં સ્થાન મળ્યું છે. ઇસ્કોન મંદિર દેશ અને દુનિયાના ઘણા દેશમાં ચાલે છે અને ત્યાં બધા રસોડું રેગ્યુલર ચાલે છે
આ મંદિરમાં કોઈને લાખો કે કરોડો દાન કરવું હોય તો પણ સ્વીકારવામાં આવતું નથી. તેથી જ આ મંદિર સૌથી અલગ પડે છે. અહીં દરરોજના હજારોની સંખ્યામાં શ્રદ્ધાળુઓ પ્રસાદીનો લાભ લે છે. કોઈપણ પ્રકાર ના દાન વગર ચાલતું આ રસોડું આજસુધી ક્યારી બંધ રહ્યું નથી અને એટલે જ આ રસોડું અમારા લિસ્ટમાં નવમું સ્થાન ધરાવે છે.
